ف.خ
ماهیت شایعه از دید روانشناسی
این روزها می گویند به شایعات توجه نکنید و اخبار مربوط به کرونا را از منابع معتبر دنبال کنید.
آقای روحانی گفته فقط آمار و ارقام صدا و سیما درست است و بقیه ی اخبار و آمارها شایعه است.
این شایعه که می گویند چیست
و چطور می شود تشخیص داد حرفی شایعه است و حرفی دیگر معتبر؟
از دید روانشناسی هر حرفی که از یک نفر به دیگری منتقل می شود یک سوم آن تحریف می شود، این به صورت ناخواسته اتفاق می افتد و به طور معمول عمدی در کار نیست.
در زندگی روزمره شایعه ها در گام اول اینطور بوجود می آیند
و خیلی از دروغ ها و پیام های اشتباه که بین افراد درو بدل می شود، ناشی از برداشت های اشتباه خودبه خودی است.
در سطح رسانه ها ولی به این سادگی نیست. نمی شود گفت یک رسانه ی رسمی آمار و ارقام را به اشتباه اعلام کرده یا چیزی را اشتباه برداشت کرده.
روانشناسی می گوید شایعه زمانی بوجود می آید که دو فاکتور وجود داشته باشد:
اهمیت و ابهام
اهمیت اهمیت در شایعه!
مردم زمانی در مورد چیزی زیاد حرف می زنند که آن چیز برایشان مهم باشد. پس تا چیزی مهم نباشد شایعه ای در مورد آن نمی توند شکل بگیرد.
اهمیت ابهام در شایعه
فاکتورمهم دیگر ابهام است. شایعه زمانی بوجود می آید که در مورد آن موضوع مهم ابهام وجود داشته باشد. یعنی اطلاعاتی که ما دارم کافی نباشد یا با دانسته های دیگر ما جور درنیاید.
در این شرایط مردم سعی می کنند اطلاعات بیشتری راجع به موضوع کسب کنند و خیلی از خبرهایی هم که منتشر می شوند احتمالا درست نیستند.
چطور می شود شایعه را تشخیص داد؟
نخست باید بدانیم عملکرد مغز انسان به این صورت نیست که اطلاعات را دریافت و قبول کند!
مغز توانایی پردازش دارد، اطلاعات را از منابع مختلف رسمی و غیررسمی کنار هم قرار می دهد و با دانسته های دیگرعلمی و منطقی مقایسه می کند.
مغز انسان قدرت تشخیص دارد
به همین دیل هر انسان معمولی تمایل دارد اطلاعات را از منابع و رسانه های بیشتری دریافت کند تا امکان بررسی و آنالیز دیتاهای مختلف را داشته باشد، چون تنها در این صورت است که خودش به یک نتیجه ی منطقی می رسد.
شایعه ترس ندارد!
به نظر نمی رسد شایعه چیز ترسناکی باشد وقتی ما این همه از رسانه های مختلف در سراسر دنیا راجع به کرونا اطلاعات دریافت می کنیم.
شایعه ترس ندارد وقتی ما در قرن 21 این امکان را داریم که به طور مستقیم در فضای مجازی نظر پزشکان و متخصصان را درباره بیماری و نحوه ی انتقال آن بشنویم.
شایعه چه ضرری دارد وقتی منابع رسمی راست بگویند؟!
و مردم ببینند که اتفاقی که در کشورشان میفتد مانند سایر کشورهای درگیر است و همه ی آمار و ارقام با واقعیت سازگاری دارد؟!
ابهام زمانی بوجود می آید که مردم اخبار منطقی نشنوند. زمانی که ارقام که با آمار جهانی مطابقت نداشته باشد. این دیگر اسمش شایعه نیست، بلکه دروغ است.
آنچه که خطرناک است دروغ منابع رسمی است، نه شایعه ی افراد ناشناس در صفحه ی شخصی خودشان.
پیشنهاد می کنم مقالات زیر را مطالعه بفرمایید:
ثبت ديدگاه